ارتباط دمای سطح آب دریا ها با بارش های سیل آسا در غرب ایران (مطالعه موردی :آوریل ۲۰۱۶)

بارش های سیل آسای (زمستان 2015 و بهار 2016) در کشور خسارات مالی و گاهی جانی جبران ناپذیری را به همراه داشته است. بررسی داده های دیدبانی نشان می دهند که مقدار مجموع بارش در برخی از ایستگاه های واقع در غرب کشور در ماه آوریل 2016 بیش از 3 برابر میانگین بلندمدت آن ها می باشد. افزایش دمای آب سطح دریاها می تواند نقش مهمّی در این رخداد داشته باشد. از این رو، در این پژوهش ارتباط وقوع این بارش ها با تغییرات دمای سطح آب دریاهایی که رطوبت لازم برای تولید بارش را در کشور ایران فراهم می سازند، به صورت موردی بررسی شده است. مطالعه موردی، رخداد سیلاب استان خوزستان در ماه آوریل 2016 می باشد. نتایج این بررسی نشان می دهد که دمای سطح آب دریاهای سرخ، مدیترانه و غرب اقیانوس هند، در برخی نقاط، تا c° 3 افزایش داشته اند. این وضعیت با کاهش دمای هوا تا c°1 در جنوب و جنوب غرب ایران و افزایش آن تا c° 2 در شمال غرب ایران به وقوع پیوسته است. در سطح زمین نیز بی هنجاری افزایشی فشار 1 هکتوپاسکال در تراز دریا و افت ارتفاع تا 20 متر در تراز 500 هکتوپاسکال در الگوهای میانگین ماهانه از دیگر نتایج این مطالعه می باشد. به این ترتیب سطح آب دریاها گرم و هوای روی آن سرد شده است که در تقویت شرایط جوی برای وقوع همرفت بسیار مؤثر است. از سوی دیگر با توجه به همگرایی جریانات جنوبی (از جنوب به شمال) و غربی، انتقال رطوبت از دریای سرخ، دریای عمان و غرب اقیانوس هند به سمت ایران بهتر انجام می شود که می تواند تقویت بارش ها را در دامنه های رشته کوه زاگرس و حاشیه غربی کشور افزایش دهد. به این ترتیب دیده می شود که بی هنجاری مثبت دمای سطح آب ها که با کاهش دمای ستون هوای روی آن همراهی می شود منجر به وقوع همرفت های شدید روی دریاها شده و قطعاً در وقوع باران های سیل آسا در منطقه سهم داشته است.